Ciąża w Niemczech - W jakich warunkach kobiety w ciąży nie mogą pracować?

W Niemczech pracodawca nie może pozwolić na wykonywanie czynności, podczas których Pani lub Pani (nienarodzone) dziecko jest lub może być narażone na tzw. nieodpowiedzialne zagrożenia. Aby wykluczyć nieodpowiedzialne zagrożenia, niemiecki pracodawca musi najpierw przeprojektować Pani miejsce pracy. Jeśli nie jest to możliwe, pracodawca musi według niemieckiego prawa pracy przenieść Pani do innego miejsca pracy. Jeśli przeniesienie nie jest możliwe, pracodawca musi według niemieckich przepisach prawa pracy wydać zakaz zatrudnienia. Ponadto właściwy niemiecki urząd nadzorczy może również wydać zakaz zatrudnienia, aby wykluczyć nieodpowiedzialne ryzyko dla Pani lub dziecka. Lekarze mogą wydać medyczny zakaz zatrudnienia w oparciu o indywidualny stan zdrowia.

Kobiety w ciąży również nie mają łatwo w pracy. Polskojęzyczny adwokat Sebastian Müller wspiera kobiety w ciąży w dochodzeniu ich praw w Niemczech.

Jakie są zakazy zatrudnienia wydane przez pracodawcę lub przez właściwy urząd nadzorczy w Niemczech?

Zakaz zatrudnienia wydany przez niemieckiego pracodawcę (tzw. zakaz zakładowy) lub przez właściwy urząd nadzorczy (tzw. urzędowy zakaz zatrudnienia) zależy od rodzaju wykonywanej przez Panią pracy. Nie są one zależne od stanu zdrowia. Zakaz pracy w Niemczech w celach medycznych zależy jednak od stanu zdrowia Pani lub Pani (nienarodzonego) dziecka.

Nie wolno Pani pracować w Niemczech przez cały okres ciąży, po porodzie i w czasie karmienia dziecka piersią, jeśli stanowiłoby to nieodpowiedzialne zagrożenie dla zdrowia Pani lub dziecka. Niemiecki pracodawca musi wykorzystać wszystkie możliwości, aby nadal móc Pani zatrudniać.

Zakaz zatrudnienia w Niemczech obowiązuje tylko w zakresie niezbędnym do zapobiegania zagrożeniom dla Pani lub Pani dziecka. W razie wątpliwości można skontaktować się z odpowiednim niemieckim urządem nadzorczym, aby dowiedzieć się, jakie możliwości ma pracodawca, aby nadal kontynuować zatrudnienie.

 

Co oznacza czasowy zakaz zatrudnienia?

Jeśli niemiecki pracodawca nie podjął koniecznych środków ochronnych w okresie ciąży – na przykład dlatego, że nie zaktualizował jeszcze oceny ryzyka w odniesieniu do wymogów ochrony macierzyństwa w odniesieniu do Pani działalności i miejsca pracy – nie może on zatrudnić Pani do czasu wdrożenia koniecznych środków ochronnych (tzw. tymczasowy zakaz zatrudnienia). W takich przypadkach można skontaktować się z niemieckim urządem nadzorczym w celu uzyskania wyjaśnień. W razie potrzeby lekarz ginekolog wyda odpowiednie zaświadczenie o zakazie zatrudnienia.

 

Maksymalny czas pracy w Niemczech

Jeśli ma Pani mniej niż 18 lat, nie może Pani pracować w Niemczech dłużej niż 8 godzin dziennie i nie więcej niż 80 godzin w ciągu 2 kolejnych tygodni. Jeśli ma Pani więcej niż 18 lat, nie może Pani pracować więcej niż 8,5 godziny dziennie, maksymalnie 90 godzin w ciągu podwójnego tygodnia na terenie Niemiec. Ponadto pracodawca nie może zatrudniać Pani w wymiarze przekraczającym ustalony w umowie średni tygodniowy wymiar czasu pracy w danym miesiącu. Ustawowe przerwy na odpoczynek i czas podróży między domem a pracą nie są wliczane do czasu pracy. Jeśli pracuje Pani u kilku pracodawców, trzeba te czasy pracy razem policzyć. Należy poinformować niemieckiego pracodawcę o godzinach pracy u innych pracodawców.

 

Warunki pracy w Niemczech odpowiadające ochronie macierzyństwa

Jeśli w pracy występuje szczególne obciążenie, które stanowi nieodpowiedzialne ryzyko, nie wolno Pani w Niemczech pracować.

Dotyczy to na przykład:

  • praca z podwyższonym ryzykiem wypadków,
  • praca na akord i przy linii montażowej,
  • praca w nocy, tj. praca między godziną 20.00 a 6.00,
  • praca w niedziele lub święta,
  • praca z udziałem niebezpiecznych dla zdrowia materiałów, promieniowania, pyłu, gazów, oparów, ciepła, zimna, wilgoci, wibracji, hałasu lub materiału zakaźnego,
  • praca, w której regularnie lub sporadycznie trzeba podnosić lub przenosić ładunki o wadze powyżej 5 kilogramów bez pomocy mechanicznej,
  • praca, w której często się rozciągamy, zginamy, kucamy lub pochylamy,
  • prace związane z obsługą urządzeń lub maszyn, które szczególnie obciążają stopy,
  • praca, która wiąże się ze szczególnym ryzykiem choroby zawodowej,
  • jeśli sama Pani prowadzi samochód lub korzysta ze środków transportu,
  • od 6. miesiąca ciąży: jeśli musi Pani stać przez cztery godziny dziennie, przy niewielkiej ilości ruchu.

 

Co oznacza lekarski zakaz zatrudnienia? (tzw. Beschäftigungsverbot)

O zakazie zatrudnienia decyduje lekarz, np. w przypadku komplikacji w czasie ciąży. Zależy to od tego, czy Pani zdrowie lub zdrowie Pani dziecka jest zagrożone, jeśli nadal będzie Pani pracowała.

Lekarz sprawdzi, czy może Pani pracować w czasie ciąży lub w pierwszych miesiącach po porodzie. Zaświadczenie powinno zawierać jak najdokładniejsze i ogólnie zrozumiałe informacje, m.in. o tym, czy może Pani podjąć lżejszą pracę lub czy może Pani pracować w zmniejszonym wymiarze godzin. Pani niemiecki pracodawca powinien być w stanie stwierdzić, w jaki sposób Pani i Pani dziecko jesteście zagrożeni, jeśli nadal będzie Pani pracowała. Pani pracodawca musi przestrzegać zakazu zatrudnienia.

Otrzyma Pani zakaz zatrudnienia wydany przez lekarza, jeśli praca zagraża Pani zdrowiu lub zdrowiu Pani dziecka. Następnie lekarz wystawi zaświadczenie. Będzie to oznaczać, że nie wolno Pani pracować w całości lub w części. Takie zaświadczenie może wystawić każdy lekarz, nie tylko ginekolog, ale również ortopeda czy neurolog.

Z drugiej strony, jeśli jest Pani chora, lekarz wystawi Pani normalne zwolnienie lekarskie.

Koszty zaświadczenia są z reguły pokrywane przez kasę chorych.

 

Ponowne badania zakazu zatrudnienia wydanego przez lekarza

Jeśli niemiecki pracodawca ma wątpliwości, czy zaświadczenie lekarskie jest słuszne, może zażądać badań kontrolnych. Nie może on jednak żądać, aby badania kontrolne przeprowadzał konkretny lekarz, np. niemiecki lekarz zakładowy. Ma Pani prawo do wyboru własnego lekarza. Jeśli pracodawca zażąda badania kontrolnego, to musi ponieść jego koszty.