Spis treści:
W prawie niemieckim kwestie związane z przestępstwami narkotykowymi zostały uregulowane w Betäubungsmittelgesetz (dalej: BtMG), czyli ustawie o środkach odurzających. Zawarte w BtMG przepisy wskazują, jakie zachowania związane z substancjami odurzającymi podlegają karze, określają również, w jakich okolicznościach zachowania te nie są penalizowane. Z artykułu dowiesz się więcej o niemieckich regulacjach karnych w zakresie narkotyków.
Katalogi zakazanych prawnie środków odurzających zawierają specjalne załączniki do BtMG. Do środków zakazanych należy m.in. marihuana, ekstasy, amfetamina, LSD, opium, kokaina oraz heroina. Prawo niemieckie dopuszcza możliwość modyfikacji katalogu. To, czy dana substancja zostanie umieszczona w załączniku do BtMG zależy m.in. od jej szkodliwości oraz ryzyka uzależnienia – psychicznego bądź fizycznego – które wiąże się z jej stosowaniem.
Często uważa się, że z posiadaniem narkotyków w Niemczech w małych ilościach, tj. na użytek własny, nie wiąże się żadna kara. Przekonanie to jest jednak błędne. Posiadanie narkotyków w Niemczech nie podlega karze wyłącznie w sytuacji, gdy użytkownikowi zostało wydane specjalne zezwolenie. Przykładowo, jeśli lekarz zapisał pacjentowi morfinę, posiadanie przez niego tej substancji będzie wyłączone spod odpowiedzialności karnej. Mając to na uwadze, należy zaznaczyć, że sąd w określonych w prawie przypadkach może odstąpić od wymierzenia kary, niejako pomimo tego, że jest ona w prawie przewidziana. Zgodnie z § 29 ust. 5 BtMG sąd może odstąpić od wymierzenia kary, jeśli popełniony czyn wypełnia znamiona czynu z § 29 ust. 1, 2 lub 4 BtMG, a sprawca uprawia, produkuje, sprowadza, wywozi, nabywa, pozyskuje w jakikolwiek inny sposób środki odurzające w znikomej ilości wyłącznie na własny użytek. Ponadto, na mocy § 31a BtMG prokurator może zdecydować o umorzeniu postępowania karnego w przypadku wypełnienia znamion czynu z § 29 ust. 1, 2 lub 4 BtMG – jeśli ilość posiadanej przez sprawcę substancji była znikoma, a stopień jego winy okazał się niski. Dodatkowe kryterium niskiego stopnia winy odróżnia instytucję umorzenia prokuratorskiego od odstąpienia od wymierzenia kary, do dokonania którego uprawniony jest wyłącznie sąd. Należy pamiętać, że zarówno sąd, jak prokurator nie muszą skorzystać ze swojego uprawnienia. Jeśli zatem posiadamy substancję odurzającą w niewielkich ilościach, musimy liczyć się z tym, że zostaniemy za to ukarani. Powyższe regulacje znajdują zastosowanie również wtedy, gdy chodzi o posiadanie marihuany.
BtMG zawiera katalog przestępstw związanych z substancjami odurzającymi. Zgodnie z § 29 ust. 1 BtMG kara pozbawienia wolności nieprzekraczająca pięciu lat lub kara grzywny jest nakładana na każdego, kto np. nielegalnie uprawia środki odurzające, produkuje je, zajmuje się ich handlem, a także ten kto, nie handlując nimi, sprowadza je, wywozi, zbywa, sprzedaje, wprowadza do obrotu w inny sposób, nabywa lub też pozyskuje w jakikolwiek inny sposób. Co ważne, również kara za posiadanie narkotyków w Niemczech przybiera formę grzywny bądź pozbawienia wolności do lat pięciu (§ 29 ust. 1 pkt 3 BtMG). Należy dodać, że jeśli sprawca wytwarza, posiada lub sprzedaje środki w znacznych ilościach lub zajmuje się handlem środkami w znacznych ilościach, wówczas – na mocy § 29a BtMG – wyłączną karą za wskazane czyny jest kara pozbawienia wolności w wysokości nie mniejszej niż rok. W niemieckim prawie karnym nie ma żadnej ustawowej regulacji, która zawierałaby definicję terminu znaczna ilość (nicht geringe Menge). W orzecznictwie Trybunału Federalnego wskazuje się orientacyjne ilości danej substancji czynnej, które należy uznać za jej znaczną ilość. Należy pamiętać, że ilość substancji, którą należy uznać za znaczną będzie różniła się w zależności od tego, z jaką substancją mamy do czynienia. Przykładowo, za znaczną ilość marihuany należy uznać ok. 7,5 grama THC, natomiast znaczna ilość amfetaminy wynosi ok. 10 gram.
Działanie wymiaru sprawiedliwości ma przede wszystkim doprowadzić do ograniczenia handlu substancjami odurzającymi. Organy są w dużo większym stopniu zainteresowane karaniem dilerów narkotyków niż przypadkowych osób, które posiadają narkotyki w niewielkich ilościach. Co ważne, sprawca przestępstwa handlu narkotykami może liczyć na zmniejszenie odpowiedzialności karnej, jeśli zgodzi się współpracować z wymiarem sprawiedliwości. Zgodnie z §31 BtMG sąd może zmniejszyć karę, jeśli sprawca poprzez dobrowolne ujawnienie swojej wiedzy, istotnie przyczynił się do ujawnienia innych przestępstw narkotykowych.