Kiedy przysługuje Ci obrońca z urzędu w Niemczech?

Spis treści

 

Wprowadzenie

Znajomość własnych praw jest bardzo istotną kwestią, pomocną zwłaszcza w nagłych, niespodziewanych przypadkach. Jest to szczególnie istotne za granicą, kiedy oprócz stresu wynikającego ze znalezienia się w trudnej sytuacji, towarzyszy nam także bariera językowa i związana z nią niepewność. Trudno jednak orientować się w różnych zawiłych przepisach prawnych, zwłaszcza zagranicznych. Dlatego jeżeli nie wiesz, jak dostać adwokata z urzędu w Niemczech, zapoznaj się z treścią tego wpisu. Przedstawiamy w nim, kim jest adwokat z urzędu w sprawie karnej, komu i kiedy przysługuje oraz jak długo się na niego czeka.

Adwokat z urzędu w sprawie karnej

Każdy z nas może znaleźć się w położeniu, w którym pomoc prawnika może okazać się niezbędna i nikt nie może przewidzieć kiedy taka sytuacja nastąpi. Jednym z podstawowych praw oskarżonego jest prawo do obrony, które zakłada możliwość ustanowienia obrońcy. Adwokat z urzędu w sprawie karnej jest osobą, która wspiera obronę oskarżonego, który sam nie wyznaczył mającego reprezentować go obrońcy. Adwokat z urzędu wyznaczany jest przez władze sądownicze. Kiedy oskarżonemu przysługuje obrońca z urzędu, jeśli do zatrzymania doszło na terytorium Niemiec? Sprawdź, jak brzmią aktualne przepisy.

Adwokat z urzędu – komu przysługuje w Niemczech?

Wbrew temu co zwykło się sądzić, w świetle niemieckiego prawa, obrońca z urzędu wcale nie przysługuje osobom, których nie stać na pokrycie kosztów adwokata z wyboru. Warto więc zapamiętać, że w prawie niemieckim osobie oskarżonej bądź podejrzanej sąd nie może przydzielić obrońcy wyłącznie ze względów finansowych. Oznacza to, że sytuacja ekonomiczna nie jest kwestią rozstrzygającą.

Honorarium obrońcy z urzędu opłaca sąd – stawka jest stała, niezależna od tego, czy klient zostanie skazany, uniewinniony lub nastąpi umorzenie postępowania.
Podejrzany bądź oskarżony ma prawo do samodzielnego wskazania obrońcy z urzędu, który będzie go reprezentował. W uzasadnionych przypadkach, np. jeśli obrońca posługuje się językiem ojczystym obwinionego, może on pochodzić spoza okręgu sądowego. Jeśli oskarżony sam nie wskaże obrońcy, adwokat z urzędu w sprawie karnej wyznaczony zostanie przez sąd.

Adwokat z urzędu – kiedy przysługuje w Niemczech?

W jakich sytuacjach przysługuje w Niemczech adwokat z urzędu z sprawach karnych lub karno-sądowych? Poniżej zamieszczamy listę przypadków:

  • jeśli zachodzą przesłanki do tego, aby rozprawa główna w pierwszej instancji odbyła się przed Wyższym Sądem Krajowym (Oberlandesgericht), Sądem Krajowym (Landgericht) albo przed Sądem Ławniczym składającym się z trzech osób – sędziego zawodowego oraz dwóch ławników w Sądzie Rejonowym (Schöffengericht);
  • jeśli podejrzanemu zarzuca się popełnienie zbrodni (Verbrechen);
  • jeśli prowadzone postępowanie może skutkować wdrożeniem zakazu wykonywania określonego zawodu (Berufsverbot);
  • w sytuacjach, w których podejrzany doprowadzany jest przed sąd celem podjęcia decyzji o zastosowaniu tymczasowego aresztowania bądź zastosowaniu tymczasowego umieszczenia go w zakładzie psychiatrycznym;
  • jeśli na skutek zarządzenia sędziego lub za jego zgodą podejrzany przebywa w zakładzie karnym (areszcie śledczym);
  • jeśli wchodzi w grę umieszczenie podejrzanego w zakładzie psychiatrycznym, w celu przygotowania opinii biegłego na temat jego stanu psychicznego;
  • jeśli zachodzą przesłanki do przeprowadzenia postępowania mającego na celu zastosowanie środków zabezpieczających (np. wobec osoby niepoczytalnej);
  • w sytuacjach, w których dotychczasowy obrońca decyzją sądu został wykluczony z udziału w postępowaniu;
  • jeśli powołano adwokata dla pokrzywdzonego w myśl §397a i § 406h ustęp 3 i 4 StPO;
  • w sytuacjach, w których obecność obrońcy wydaje się konieczna z uwagi na znaczenie przesłuchania sędziowskiego oraz konieczność zagwarantowania podejrzanemu pełnych praw w czasie przesłuchania;
  • jeśli o przydzielenie obrońcy wnosi podejrzany z upośledzeniem wzroku, słuchu lub mowy;
  • w sytuacjach, w których udział obrońcy wydaje się konieczny z powodu ciężaru czynu (Schwere der Tat) albo ciężaru oczekiwanych skutków prawnych (Schwere der zu erwartenden Rechtsfolge) albo z powodu skomplikowanego stanu faktycznego lub prawnego (Schwierigkeit der Sach- oder Rechtslage) lub gdy jest oczywiste, że oskarżony nie może bronić się sam.

Prawo w Niemczech – adwokat z urzędu w prawie karnej

Jeśli dotyczy Cię któraś z przytoczonych wyżej sytuacji, w Twojej obronie uczestniczyć powinien adwokat z urzędu. Czas oczekiwania na jego wyznaczenie jest krótki – adwokat z urzędu przydzielany jest niezwłocznie. Warto zapamiętać, że istnieją sprawy karne i karno-skarbowe, w których udział obrońcy jest obowiązkowy. Obronę obligatoryjną w Niemczech reguluje § 140 StPO (niemieckiego kodeksu postępowania karnego).

Pamiętaj, że prawo do obrony jest podstawowym prawem obywatela, a świadomość przysługujących praw znacznie ułatwia funkcjonowanie i podejmowanie odpowiednich kroków w sytuacjach, w których staje się w roli podejrzanego lub oskarżonego.